Nee, het is niet het begin van een grap. Het is een serieus uitgangspunt dat het baanbrekende werk begint, Een marginale jood, vijf delen die het huwelijk van de ‘historische Jezus’ met de ‘Christus van het geloof’ bevestigden als een waardig en vitaal onderdeel van de theologische wetenschap. Geschreven door priester en geleerde John P. Meier die in oktober op 80-jarige leeftijd stierf, verbeeldt de openingspremisse een levendige discussie tussen de vijf vurige lock-ins waarin ze proberen een gemeenschappelijke basis uit te worstelen waarover ze het allemaal gemakkelijk eens kunnen worden met betrekking tot Jezus van Nazareth.
Het alom geprezen opus van Meier, gepubliceerd in 1991, met daaropvolgende delen gedurende de volgende twee en een half decennia, opende de deur naar een nieuw tijdperk van historische christelijke wetenschap – waarin geloof en rede samen een dieper begrip van de Heiland konden voortbrengen – en wat nog belangrijker was, was een kans op eenheid en samenwerking tussen de verschillende christelijke denominaties. Meier bracht in praktijk wat hij predikte en werkte zelf bijna 20 jaar aan het tot stand brengen van een dialoog tussen de katholieke kerk en de discipelen van Christus.
Meier was, zoals veel serieuze geleerden, zelf niet serieus. Toen collega’s van zijn overlijden hoorden, hadden ze er spijt van dat ze zowel zijn humor als zijn wijsheid hadden verloren. Professor Meier was al bijna een halve eeuw een geliefd onderwijzer, eerst aan het Dunwoodie Seminary, daarna aan de Catholic University of America en ten slotte aan de University of Notre Dame. in het bijzonder, evenals de bredere kijk op het leven zelf in het algemeen:
« Het klinkt leuk, maar is – zoals zoveel mooi klinkende religieuze uitspraken – verkeerd. »
« Het evangelie van Johannes is als Texas: alles is hier groter en beter. »
“Jezus transformeerde water in tussen de 120 en 180 liter wijn: genoeg om een Romeinse manipule te bedwelmen [subdivision of a legion].”
“Bijna elk standpunt over elk boek in de Bijbel kan worden bewezen als de verdediger van de stelling vrij is om te kiezen welke passages uit het boek in overweging worden genomen. Alle gunstige gegevens worden verzameld en alle ongunstige gegevens worden genegeerd.”
« Onderwijs is het proces waarbij je alles afleert wat je ooit wist. »
Verschillende medehoogleraren van Meier spraken hun verdriet uit over het overlijden van Meier.
« We rouwen diep om het verlies van onze vriend en mentor », schreef John Fitzgerald, professor in het christendom en het jodendom in de oudheid aan de Universiteit van Notre Dame en een oude collega van Meier. « Hij was een scherpzinnig man met een onstuitbaar gevoel voor humor, maar we zullen zijn leven en geleerdheid de komende decennia blijven vieren. »
Promovendus Jonathan Sanchez, die tijdens het voorjaarssemester van 2021 deelnam aan het laatste doctoraatsseminarie van Meier, voegde eraan toe: « Professor Meiers nauwgezetheid en genialiteit werden geëvenaard door zijn vriendelijkheid. »
De wetenschappelijke methode als procedure voor het analyseren van de Schrift begon in de 17e eeuw en tegen de 18e eeuw probeerde de Duitse filosoof Hermann Reimarus Jezus in de geschiedenis te identificeren. De kloof tussen de « historische Jezus » en de « Christus van het geloof » vond zijn hoogtepunt met Albert Schweitzer’s De zoektocht van de historische Jezus: een kritische studie van de voortgang van Reimarus tot Wredegepubliceerd in 1906.
Mogelijk was een verzoening tussen geloof en wetenschap in de studie van Jezus onvermijdelijk – misschien ook niet. Maar het zou nog vier partituur en vijf jaar duren voordat John P. Meier de twee bij elkaar zou brengen en daarmee ook een basis zou leggen voor oecumenische dialoog en begrip. Hij was de eerste die dit deed, maar dankzij zijn nalatenschap zal hij waarschijnlijk niet de laatste zijn.
