In 1998 heeft de Orthodoxe Kerk, gevolgd door verschillende kerken, zet 1 september opzij als een dag gewijd aan de schepping.
Met het symbool van water, zonder hetwelk er geen fysiek of geestelijk leven (bijv. doop) op aarde zou zijn, bracht het ochtendgebed de gemeente op een levendige en gebedsvolle manier op dit thema in. De kern van de liturgische handeling waren containers met water uit elk continent, een « verzameling van de wateren » die de scheppingsdaad in het eerste hoofdstuk van Genesis weerspiegelde (v. 9)
Terwijl de wateren zich vermengden, bevestigde de vergadering zowel onze afhankelijkheid van de schepping als onze vereniging met de verrezen Christus door de doop. Door hem, in wie alle volheid woont, heeft God alles op aarde en in de hemel verzoend, zoals de bijbellezing voor de dag uit Kolossenzen 1:9 stelt
« De Groene Patriarch »
In zijn toespraak zei de « groene patriarch » van Constantinopel Bartholomeus – “groen” vanwege zijn inzet voor het milieu – benadrukt dat de opstanding van Christus ons ertoe brengt onze kijk op de wereld te veranderen: “Het hart van het universum is Christus, niet wijzelf. Wanneer we worden getransformeerd door het licht van zijn opstanding, kunnen we het doel ontdekken waarvoor God elke persoon en elk ding heeft geschapen ».
Hij roept op tot een radicale verandering, weigert ons geestelijk leven te herleiden tot onze persoonlijke belangen en stelt onze consumptiegewoonten in relatie tot de hulpbronnen van de schepping in vraag.
Christelijke eenheid vraagt om gemeenschappelijk ecologisch handelen.
In lijn met Bartholomew, Metropolitan Emmanuel van Chalcedon (ook van het Patriarchaat van Constantinopel) is ervan overtuigd dat het zoeken naar christelijke eenheid ook moet leiden tot een bekering ten aanzien van de schepping. We zijn niet alleen rentmeesters van de kerk, maar ook van de schepping.
Vorig jaar ondertekende Bartholomew samen met paus Franciscus en aartsbisschop van Canterbury Justin Welby een gezamenlijke verklaring waarin hij de kerken oproept om zich te verzoenen en zich samen in te zetten om goede rentmeesters van de schepping te zijn. “Als we nu niet nuchterder worden, zullen we verschrikkelijke gevolgen dragen. De huidige situatie vraagt om gezamenlijk optreden. Ecologie is een gevolg van ons geloof in Christus”, zegt bisschop Emanuel.
In zijn rapport stelt de orthodoxe theoloog Ioan Sauca, waarnemend secretaris-generaal van de Wereldraad van Kerken, deelde ook zijn overtuiging dat klimaat- en ecologische kwesties een theologische kwestie zijn. Door zijn incarnatie heeft Christus inderdaad alles op zich genomen. Gods doel in Christus omvat ook verzoening en genezing van de schepping. “Ik zal geen blad voor de mond nemen: onze planeet zal over 50 jaar onbewoonbaar zijn als we ons gedrag niet veranderen.
De stem van de jeugd
De vergadering gaf het woord aan jongeren van noord naar zuid, van oost naar west. Julia Rensberg, een afgevaardigde van de kerk van Zweden, komt uit het Sami-volk in het noorden van Scandinavië. De inheemse bevolking van het Noordpoolgebied ziet de opwarming van de aarde veel meer dan elders. Klimaatrechtvaardigheid en respect voor inheemse volkeren zijn nauw met elkaar verbonden. Voor haar begint verzoening met het vertellen van de waarheid. Over de kolonisatie van inheemse volkeren moet de waarheid worden verteld. Christus houdt van de hele schepping en wil haar genezen door onze praktijk van de waarheid.
Bjorn Warde, een afgevaardigde van de Presbyteriaanse Kerk in Trinidad en Tobago, houdt van de Caraïben, een prachtige plek waar hij voor wil zorgen, maar die ernstige aantasting van het milieu ondergaat. Het is het resultaat van onze ondoordachte acties. “We weten dat we geen goede rentmeesters van de schepping zijn geweest. Samenwerking tussen kerken is essentieel en de stem van jongeren wordt te weinig gehoord”.
« Het is erg belangrijk voor mij om het bewustzijn over klimaatverandering te vergroten, » zei Subin Tamang, een 25-jarige Nepalees. “Ik zie de effecten in mijn land waar boeren door droogte geen tarwe en rijst kunnen oogsten.
Samen met 25 andere jongeren onder de 30 nam hij deel aan de “Klimaatgroep” tijdens de Jongerenvergadering voorafgaand aan de Algemene Vergadering. “Wat me het meest opviel, was het horen van mensen in Fiji, de Filippijnen en de Stille Oceaan. De hoge oceaanspiegels hebben hen al getroffen, en dit is een anticipatie op wat er met ons zal gebeuren. Ik vrees dat de Caribische eilanden zullen verdwijnen,” zei Tia Filip, toevoegend: “Over 50 jaar is dat een heel leven voor mij en mijn nichtjes en neefjes”.
In Nepal leidt Tamang een jeugdgroep van de Baptistenkerk over klimaatverandering. Hij zet zich in om ervoor te zorgen dat kerken een rol spelen bij het helpen van gemeenschappen om zich aan te passen aan klimaatverandering.
Koolstofgesprekken
Op de grote stand van de Protestantse Kerk van Zwitserland presenteert een « Brunnen » (de naam van de workshops tijdens de vergadering) de « Carbon Conversations », een bewustmakingsproject om de CO2-voetafdruk te verkleinen, ondersteund door de Zwitserse protestantse hulporganisatie en het Katholiek Vastenfonds. https://voir-et-agir.ch/pour-les-paroisses/conversations-carbone/ De methode komt oorspronkelijk uit Engeland en is populair geworden in zowel kerken als seculiere organisaties
Het is gebaseerd op de observatie dat kennis van de feiten niet voldoende is om iemands gewoonten op het gebied van voedsel, consumptie of mobiliteit te veranderen. Je moet elkaar ontmoeten om erover te praten. Groepen van 8 tot 10 personen komen vier keer twee uur bij elkaar met twee begeleiders.
Deze methode maakt discussie mogelijk zonder conflict of schuldgevoel. In een analyse ontdekte de Universiteit van Bern dat mensen die deelnamen hun voetafdruk aanzienlijk verminderden
Kloosters als modellen van integrale ecologie.
Een vergadering stelt je in staat om talloze mensen te ontmoeten, bekend of onbekend, dichtbij of ver weg. Ik had de vreugde een oude vriend te ontmoeten, Zuster Anne-Emmanuelle, priorin van de gemeenschap van Grandchamp. Ze deelde met mij wat daar gebeurt op het gebied van ecologie. Geïnspireerd door het werk van de katholieke theologe Elena Lasida, geloven zij en haar zussen dat kloosters, in hun manier van leven, een voorbeeld kunnen zijn van integrale ecologie, een bron van inspiratie voor iedereen.
Voor haar ligt de link tussen ecologie en monastieke leven niet in de eerste plaats op het niveau van ‘biologische’ praktijken; het is op het niveau van de vier relaties: tot God, tot zichzelf, tot anderen, tot de natuur.
S. Emmanuelle verwijst ook naar de leer van paus Franciscus in “Laudato si” die ze als volgt samenvat: alles is met elkaar verbonden, alles is een geschenk, alles is kwetsbaar. Het kloosterleven is in zijn diepste bedoeling een factor van eenwording van de persoon en van de mensen onderling, terwijl in de wereld van vandaag alles versnipperd is. In die zin is een klooster een paradigmatische plaats van integrale ecologie, een plaats waar het volledig kan worden geïncarneerd. Kloosters zijn echte ecosystemen.
Een boom, een wandeling en een gebed
Aan het einde van de plenaire vergadering over Gods liefde in de schepping wordt een cederboom gepresenteerd door Agnes Aboeom, voorzitter van de Wereldraad van Kerken, om Frank Mentrup, de burgemeester van Karlsruhe. Het zal worden geplant in de « Tuin van Religies », die enkele jaren geleden werd aangelegd ter gelegenheid van het 300-jarig bestaan van de stad. Een andere ceder zo oud als de stad is er al. Deze boom heeft deze boodschap: « Je kunt niet zonder mij leven »!
Na dit evenement heeft de jongerenklimaatgroep een symbolische mars georganiseerd langs de tentoonstellingstentruimte, met een oproep tot solidariteit en actie op onze levensstijl: “Onze creatie is niet te koop. Het is tijd om minder te praten en meer te doen”, besloot de Indiase spreker.
Aan het einde van deze rijke dag spraken de deelnemers aan de Orthodoxe Vespers voor de Dag van de Schepping dit gebed uit, waarmee ik dit tweede artikel afsluit:
“Bescherm het milieu, u die van ons houdt, want het is dankzij haar dat we leven, dat we bezield zijn en dat we bestaan, wij die de aarde bewonen volgens uw wil, dat we bewaard mogen worden voor vernietiging en vernietiging!
Omring de hele schepping, Christus de Verlosser, met de kracht van uw liefde voor de mensheid en red de aarde die we bewonen van een dreigende vernietiging, want op u hebben wij, uw dienaren, onze hoop gevestigd!”
Schrijver: Martin Hoegger
Foto: De sessie over creatie tijdens de WCC-vergadering / credit to Albin Hillert, WCC.
