DE religieus landschap in Frankrijk heeft sinds de wet op de scheiding van kerk en staat uit 1905 een diepgaande diversificatie ondergaan, aldus een artikel in Kekeli Koffi gepubliceerd op reliactu.fr. Naast de vier religies die aan het begin van de 20e eeuw formeel werden erkend – het katholicisme, het gereformeerde en lutherse protestantisme en het jodendom – ontstonden er nieuwe religies.
“De islam, het boeddhisme en de orthodoxie hebben zich gevestigd, waardoor Frankrijk de status heeft gekregen van een Europese staat met het grootste aantal moslims.” Joods en boeddhistische gelovigen”, schrijft Koffi. Hoewel er sinds 1872 geen officiële gegevens over de religieuze overtuiging van individuen meer zijn verzameld, kan een overzicht van de huidige situatie worden geschetst:
- Het katholicisme blijft de overheersende religie in Frankrijk, hoewel de invloed ervan aanzienlijk is afgenomen sinds de jaren 80. Momenteel identificeert meer dan 60% van de bevolking zich als katholiek, maar slechts 10% beoefent deze religie actief.
- Atheïsme en agnosticisme nemen voortdurend toe, waarbij bijna 30% van de Fransen zichzelf niet-religieus verklaart.
- De islam is de op één na grootste religie in Frankrijk, met ongeveer 5 miljoen moslims – praktiserend en niet-praktiserend – oftewel ongeveer 6% van de bevolking.
- Het protestantisme vertegenwoordigt 2% van de bevolking, oftewel ongeveer 1,2 miljoen individuen.
- Het jodendom heeft ongeveer 600.000 aanhangers (1%), waarvan de meesten van Sefardische afkomst zijn.
- Er zijn 300.000 boeddhistische gelovigen in Frankrijk, voornamelijk van Aziatische afkomst, plus 100.000 anderen, wat het totaal op 400.000 brengt.
Koffi merkt op dat ook andere religieuze bewegingen blijk geven van vitaliteit, ondanks controverses. Onder hen zijn er naar schatting ongeveer 150.000 hindoes, Jehovah’s Getuigen 140.000, scientologen bijna 40.000 en sikhs in totaal zo’n 30.000, geconcentreerd in Seine-Saint-Denis.
Dit veranderende landschap roept vragen op over de relevantie van oude modellen voor het managen van religie, concludeert Koffi. Hoewel de wet van 1905 zelf in staat lijkt weerstand te bieden aan de tijd en verandering, hebben instellingen als het Bureau voor Religieuze Zaken van het Ministerie van Binnenlandse Zaken zich niet aangepast aan de nieuwe realiteit en blijven ze functioneren alsof deze niet het geval was. Er waren slechts een handvol denominaties in Frankrijk.
