De leiders van de G20, de groepering van wereldeconomieën, bereikten op het laatste moment een akkoord over het Oekraïense deel van hun deal verklaring van de topconferentie om een volledige ontwrichting van het document te voorkomen. De grootste uitdaging tijdens de weken van onderhandelen was hoe het conflict in Oost-Europa kan worden opgelost zonder Rusland, een van de leden van het blok, van zich te vervreemden. Uiteindelijk werd een compromis bereikt waarin de taal werd overgenomen die was voorgesteld door functionarissen uit India (het gastland) en door vertegenwoordigers van Brazilië en Zuid-Afrika.
De belangrijkste doorbraak was de formulering dat alle landen “moeten vermijden maatregelen te nemen die de integriteit, soevereiniteit of politieke onafhankelijkheid van welke staat dan ook ondermijnen”. Deze formulering was niet opgenomen in de Bali-verklaring van de G20 en werd door Rusland aanvaardbaar geacht omdat het de agressieve acties van Moskou tegen Oekraïne niet expliciet veroordeelde. Bovendien verwijst de uiteindelijke tekst, door termen als ‘betreuren’ of ‘veroordelen’ in relatie tot de acties van Rusland, naar de ‘oorlog in Oekraïne’ zonder de verantwoordelijkheid rechtstreeks aan Moskou toe te schrijven.
De G20 onthoudt zich ervan Rusland te beschuldigen
Het besluit om Rusland niet te beschuldigen werd genomen in een poging de eenheid te bewaren over concepten die verband houden met oorlog en vrede, die niet zo expliciet werden onderschreven in de Verklaring van Bali. Het hoofddoel van G20 gaat over economie en financiën, maar op multilaterale bijeenkomsten maakten westerse leiders, vooral de Amerikaanse president Joe Biden, van de gelegenheid gebruik om steun te betuigen aan Oekraïne na de Russische invasie van achttien jaar geleden.
Hoewel de politieke tekst op voorhand klaar was, gingen de onderhandelingen over het onderdeel over Oekraïne door tot zaterdagochtend, vlak voor het begin van de top. Rusland heeft zich consequent verzet tegen versies van de tekst die Oekraïne bevoordeelden en alternatieve bewoordingen aanbood waarin kritiek werd geuit op door het Westen opgelegde sancties. Als gastland faciliteerde India discussies tussen Rusland en andere G20-leden totdat er een consensus was bereikt.
De laatste formulering op Oekraïne werd geïnspireerd door de principes die zijn vastgelegd in het Handvest van de Verenigde Naties. Positieve feedback ontvangen van westerse landen en Rusland. Westerse functionarissen voerden aan dat de versie van New Delhi een verbetering was ten opzichte van de verklaring van Bali, omdat deze het sentiment binnen de G20 weerspiegelde en tegelijkertijd indirect de agressieve acties van Rusland aankaartte. Sommigen uitten echter bedenkingen tegenover een EU-functionaris en wezen erop dat als het document uitsluitend door de EU was opgesteld, het document anders zou zijn gepresenteerd.
De woordvoerder van het Oekraïense ministerie van Buitenlandse Zaken sprak zijn dank uit aan zijn partners die eraan hebben gewerkt om termen in de verklaring op te nemen. Ze benadrukten echter ook dat de G20 niet trots mag zijn op de Russische agressie tegen Oekraïne.
Ten slotte benadrukten de leiders van de G20 dat deze top een doelstelling had vergeleken met de vorige. Zij onderstreepten hun vastberadenheid om de oorlog in Oekraïne het hoofd te bieden en zich te verenigen landen tegen agressie. De herziene verklaring vertegenwoordigt een compromis dat eenheid binnen de G20 mogelijk maakt en tegelijkertijd het conflict in Oost-Europa erkent.
