Zesenzestig miljoen jaar geleden trof een asteroïde de aarde met de kracht van 10 miljard atoombommen en veranderde de loop van de evolutie. Als gevolg van klimaatveranderingen veroorzaakt door stof in de atmosfeer, verdwijnt een enorm percentage van alle soorten. Dinosaurussen – de toenmalige « meesters » van de planeet blijven in de geschiedenis. De plaats van dominante soorten wordt ingenomen door zoogdieren, en de mens staat vandaag op het hoogtepunt van de evolutie.
Maar wat als de dinosaurussen niet waren uitgestorven?
Stel je voor dat een asteroïde 66 miljoen jaar geleden onze planeet mist en dat de dinosaurussen overleven. Zou het kunnen dat ze na verloop van tijd hun vlag op de maan zullen planten en een wereld veronderstellen waarin zoogdieren de dominante soort zijn geworden?
Dit klinkt misschien als slechte sciencefiction, maar het raakt aan een aantal diepe, filosofische vragen over evolutie. Is de mensheid hier toevallig, zijn wij de enigen die kunnen evolueren naar een intelligente beschaving, of is dit de onvermijdelijke loop van de evolutie van het leven?
In de jaren tachtig deed paleontoloog Dale Russell een gedachte-experiment waarin een vleesetende dinosaurus evolueerde tot een intelligente, gereedschapsgebruikende soort. Deze « dinosaurus » heeft een groot brein, opponeerbare duimen en loopt rechtop.
Het is niet onmogelijk, maar het is onwaarschijnlijk. De biologie van een dier beperkt de richting van zijn evolutie.
Terwijl de botten en lichaamsstructuur van de dinosaurussen hen hielpen uitgroeien tot 10 meter lange, multi-ton roofdieren, geven de tot nu toe ontdekte overblijfselen aan dat ze niet evolueerden naar grotere hersenen.
Na tientallen en zelfs honderden miljoenen jaren van evolutie is het zwaarste dinosaurusbrein dat van T. rex. Hij weegt 400 gram. Ter vergelijking: het menselijk brein is bijna 1 kilogram zwaarder. Ondertussen zijn de afmetingen van mensen en T. rex bijna onvergelijkbaar. Bij andere kleinere dinosaurussen wegen de hersenen slechts 15 gram.
Tegenwoordig hebben verschillende afstammelingen van dinosaurussen – vogels zoals kraaien en papegaaien – complexe hersenen. Ze kunnen gereedschap gebruiken, praten en tellen. Maar zoogdieren zoals apen, olifanten en dolfijnen zijn degenen die de grootste hersenen en het meest complexe gedrag hebben ontwikkeld.
Nicholas R. Longrich is hoofddocent paleontologie en evolutiebiologie aan de universiteit van Bath. Hij is er zeker van dat als de aarde 66 miljoen jaar geleden niet door een asteroïde was geraakt, er vandaag de dag nog steeds dinosaurussen op zouden lopen. Ze zouden echter niet geëvolueerd zijn in de richting van een intelligente beschaving.
Volgens de wetenschapper was zelfs het uiterlijk van de mens niet zo zeker en had onze soort veel geluk in zijn evolutie.
Foto door José Luis fotograaf: https://www.pexels.com/photo/brown-dinosaur-mascot-2564846/
