Al meer dan twee decennia verdient het Franse gouvernementele « anti-sekte » agentschap Miviludes (acroniem voor Franse interministeriële missie voor het monitoren en bestrijden van cultische afwijkingen) hand over hand geld door sommige religieuze minderheden « sekten », « cultische bewegingen » te noemen. ”, “bewegingen van het type sektarische aberraties” en andere soorten namen.
We hebben het al gehad over het feit dat Miviludes wat problemen had vanwege de lange termijn samenwerking met anti-Oekraïense Russische extremistenen meer recentelijk heeft Miviludes zijn operationele chef (Hanene Romdhane) zien aftreden, te midden van interne meningsverschillen die niet precies zijn geïdentificeerd.
Maar afgezien van alle schandalen die de anti-sekte Franse instelling kunnen raken, intern en extern grotendeels bekritiseerd, kan de fatale klap komen van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. Inderdaad, in een beslissing van 12 december 2022 heeft het EHRM Bulgarije veroordeeld wegens schending van artikel 9 (vrijheid van godsdienst of levensovertuiging), nadat 3 evangelische kerken door een circulaire waren gestigmatiseerd als « sekten » (« Tonchev en anderen v. Bulgarije. »)
De circulaire was door de stad Burgas naar alle openbare scholen gestuurd. Het vroeg de scholen om aan alle leerlingen uit te leggen dat de in de tekst genoemde groepen « sekten » waren, niet verward moesten worden met de legitieme Bulgaars-Orthodoxe Kerk, « gevaarlijk » waren en hun leden blootstelden aan « geestelijke gezondheidsproblemen ». En noemde onder meer de drie evangelische kerken die een klacht hadden ingediend bij het EHRM.
Terwijl de Bulgaarse staat zichzelf probeerde te verdedigen door te zeggen dat dit een op zichzelf staande daad was, dat het gerechtvaardigd was omdat ze « rapporten » ontvingen dat sommige evangelische kerken verkeerd handelden, dat er geen negatieve gevolgen waren voor de drie evangelische kerken vanwege de brief, en dat « sekti » (sekten) in het Bulgaars geen negatieve bijklank had, was het Hof van oordeel, in overeenstemming met zijn precedentbesluit « Centre of Societies for Krishna Consciousness In Russia and Frolov v. Russia » (2021), dat het gebruik van dergelijke denigrerende en vijandige termen door regeringen « kan worden geanalyseerd als een inbreuk op de rechten gewaarborgd door artikel 9 van het Verdrag”.
De uitspraak van het EHRM
Het besluit voegt hieraan toe: “het Hof is van oordeel dat de termen die worden gebruikt in de circulaire en de informatienota van 9 april 2008, waarin bepaalde religieuze stromingen, waaronder het evangelicalisme waartoe de aanvragende verenigingen behoorden, worden omschreven als ‘gevaarlijke religieuze culten’ die ‘in strijd zijn met het Bulgaarse wetgeving, burgerrechten en openbare orde’ en wiens bijeenkomsten hun deelnemers blootstellen aan ‘psychologische stoornissen’, kunnen inderdaad als pejoratief en vijandig worden ervaren. Zij merkt op dat de documenten in kwestie door het gemeentehuis van Burgas, de stad waar de aanvragende verenigingen en predikanten actief waren, zijn uitgedeeld aan alle scholen van de stad, die werden uitgenodigd om ze onder de aandacht van de leerlingen te brengen en verslag uit over de manier waarop de informatie werd gepresenteerd en de manier waarop de kinderen reageerden. Onder deze omstandigheden, en zelfs als de maatregelen waarover geklaagd wordt het recht van de kandidaat-pastors of hun geloofsgenoten om hun geloof door eredienst en praktijk, is het Hof van mening, in het licht van zijn jurisprudentie, dat deze maatregelen mogelijk een negatieve weerslag hebben gehad op de uitoefening van de godsdienstvrijheid door de leden van de kerken in kwestie.”
Toch is het interessant om een vergelijking te maken tussen de houding van de Bulgaarse autoriteiten en die van Frankrijk. Hoewel de circulaire in kwestie volgens de Bulgaarse staat een op zichzelf staand en plaatselijk incident was, en het parlement en het ministerie van Binnenlandse Zaken hadden aangegeven het niet eens te zijn met de brief, wordt in Frankrijk de stigmatisering en discriminatie van minderheidsreligies volledig onderschreven door de Staat. Miviludes is een overheidsinstantie die behoort tot het ministerie van Binnenlandse Zaken en haar mandaat is nationaal, niet lokaal.
Misschien wordt het tijd dat Frankrijk zijn beleid tegen minderheidsreligies heroverweegt en zich voor eens en voor altijd aanpast aan de normen van het EVRM.
